Στο Άσυλο

Εν όψει της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου πολύς λόγος και ντόρος γίνεται περί της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου. Πρόκειται για μια καραμέλλα που πιπιλιέται χρόνια τώρα, από την εποχή, πάνε πάνω από δέκα χρόνια, που ο εορτασμός της επετείου κατέληγε σε κλεφτοπόλεμο πέριξ και εντός του Πολυτεχνείου μεταξύ της Αστυνομίας και των διαβόητων «γνωστών - αγνώστων».

Κανένας δεν αμφισβητεί ότι επεισόδια σαν κι αυτά έχουν προκαλέσει ζημιές, μεγάλες μάλιστα, στα κτήρια των Α.Ε.Ι. Αλλά θα πρέπι να είναι κανείς πολύ εύπιστος να μην αναγνωρίσει ότι οι πραγματικές διαστάσεις των κάθε λογής επεισοδίων και του μεγέθους των ζημιών είναι, συνολικά, λιγότερο σημαντικές από τις διογκωμένες που προβάλλουν εντέχνως τα ΜΜΕ - και όχι μόνο με σκοπό να προσελκύσουν θεαματικότητα. Τις περισσότερες φορές το ακαδημαϊκό άσυλο έχει χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για να δικαιολογήσει την απροθυμία των δυνάμεων καταστολής να αντιμετωπίσουν με επάρκεια ομάδες που αρέσκονται να επιδίδονται σε βανδαλισμούς - απροθυμία γιατί οι «γνωστοί» παραμένουν «άγνωστοι» ακόμη κι όταν μεταφέρουν τη δράση τους μακρυά από το πανεπιστημιακό άσυλο.

Το πρόσχημα των βανδαλισμών έχει σχετικά υποχωρήσει τον τελευταίο καιρό. Οι ζημιές που κατά καιρούς συμβαίνουν στα Α.Ε.Ι. είναι συνήθως περιορισμένες και μεμονωμένες. Έχει όμως αναζωπυρωθεί το κίνημα των καταλήψεων. Το κίνημα αυτό, που κατά τα φαινόμενα έχει πολύ ισχυρά ερείσματα σ' όλα τα φοιτητικά στρώματα, δύσκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί (διάβαζε, να κατασταλεί) όσο υφίσταται το πανεπιστημιακό άσυλο. Ο ανομολόγητος στόχος της κυβέρνησης, αλλά και της αντιπολίτευσης, που δεν έχει εγείρει σοβαρές ενστάσεις σ' αυτό το ζήτημα είναι, μέσω της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, αλλά και της δημιουργίας μη κρατικών Α.Ε.Ι., να κατασταλεί το όποιο κίνημα αμφισβήτησης μέσα στα Πανεπιστήμια. Η πολιτεία, τόσο η κυβέρνηση όσο κι η αξιωματική αντιπολίτευση, ευθυγραμμισμένη σ' αυτό το στόχο με την κυρίαρχη τάση που εκφράζουν οι πολιτικές της Ε.Ε., προωθεί το εκφυλισμό των Πανεπιστημίων σε κέντρα ανώτερης επαγγελματικής κατάρτισης. Η κατάργηση του ασύλου, εκτός από την ουσιαστική έχει και μια εξόχως συμβολική σημασία: την κατάργηση της σχετικής αυτονομίας της ανώτατης παιδείας και την πλήρη υπαγωγή της πλέον στις επιταγές της οικονομίας.

Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας έρευνα του ΕΛΙΑΜΕΠ σχετικά με την πανεπιστημιακή εκαπαιδευση στην Ελλάδα. Το αξιοσημείωτο αυτής της έρευνας είναι ποια συμπεράσματά της προβάλλονται και πώς. Έτσι, λοιπόν, «οι δύο στις τρεις ελληνικές επιχειρήσεις θεωρούν ότι οι απόφοιτοι των ελληνικών πανεπιστημίων δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένοι για να ενταχθούν στην αγορά εργασίας». Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο που ελληνικές επιχειρήσεις γνωρίζουν τι ζητούν από τους αποφοίτους των πανεπιστημίων, συνήθως δεν γνωρίζουν τι ζητούν, γενικώς! Θα ήταν χρήσιμο να γίνει μια έρευνα να διαπιστωθεί τι θεωρούν οι επιχειρήσεις ως «επαρκή προετοιμασία» - αλλά μια τέτοια έρευνα μάλλον θα εξέθετε τις διοικήσεις τους. Το γεγονός, πάντως, ότι απόφοιτοι τόσο των ελληνικών όσο και των ξένων πανεπιστημίων βρίσκονται πάνω κάτω στην ίδια μοίρα αποδεικνύει μάλλον ότι οι επιχειρήσεις δεν ξέρουν τι θέλουν. Αξίζει παντως να σημειωθεί ότι, στην ίδια έρευνα, τα δύο τρίτα των φοιτητών αξιολογούν θετικά τα εφόδια που τους παρέχει το πανεπιστήμιο!

Το «ζουμί» όμως της υπόθεσης είναι στο ότι βασικές αιτίες της κακοδαιμονίας των ελληνικών πανεπιστημίων θεωρούνται «οι βανδαλισμοί και οι φθορές της πανεπιστημιακής περιουσίας» και «η κατάχρηση της έννοιας του πανεπιστημιακού ασύλου». Θα άξιζε να δει κανείς ποια στοιχεία οδήγησαν τους ερευνητές σ' αυτό το συμπέρασμα, αλλά πειστική απάντηση μάλλον δεν θα λάβουμε - οι ερευνητές αποφεύγοντας να χρησιμοποιήσουν συναφή στατιστικά στοιχεία και προσφεύγουν αστήρικτους συλλογισμούς. Εν τω μεταξύ, η κακοδιοίκηση των Α.Ε.Ι., απόρροια των πελατειακών σχέσεων που συντηρεί η πολιτεία, και η ανεπαρκής χρηματοδότηση, δεδομένα που είναι αδύνατον να αγνοήσει η έρευνα, δεν βαραίνουν όσο θα περίμενε κανείς. Ιδού, λοπόν, και η επίφαση της «επιστημονικής τεκμηρίωσης», καταργήστε το άσυλο (και τους αιώνιους φοιτητές που δεν κοστίζουν τίποτε) αν θέλετε να δείτε προκοπή στην ανώταση παιδεία. Κι αν δεν δούμε, δηλαδή, να ζητήσουμε τα λεφτά μας πίσω;