Όταν ο Αδαμάντιος Κοραής εισηγείτο την καθαρεύουσα γνώριζε πολύ καλά ότι η γλώσσα του λαού είχε εκφυλιστεί σε ένα απλό εργαλείο συνεννόησης και ότι ήταν μπορούσε πλέον να χρησιμοποιηθεί για ν' αναπτυχθούν σύνθετα νοήματα. Αυτό που δεν μάλλον δεν γνώριζε ήταν πως θα επακολουθούσε ένας ακόμη εθνικός διαχασμός, αυτή τη φορά με αφορμή τη γλώσσα. Το γεγονός ότι επικράτησε (;) το γλωσσικό μόρφωμα της «νεοελληνικής», ένα αμάλγαμα τελικά μιας «μετριοπαθούς» δημοτικής που δεν ντρεπόταν να χρησιμοποιεί με περίσκεψη γλωσσικούς τύπους από προγενέστερες μορφές της γλώσσας σημαίνει ότι οφείλουμε να γνωρίζουμε πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα όταν οι τύποι που επιθυμούμε να χρησιμοποιήσουμε δεν είναι και τόσο προφανείς.
Πώς θα ερμηνεύατε την διάδοση των κακόηχων και επομένως βαρβαρικών τύπων του στιγμιαίου μέλλοντα και των τετελεσμένων χρόνων των δύστυχων ρημάτων παράγω και παρέχω; Και τα δυο αυτά χρησιμότατα ρήματα έχουν την ατυχία να είναι σύνθετα δύο ανωμάλων ρημάτων της αρχαίας, του άγω και του έχω. Αυτό, όμως, δεν δικαιολογεί τη βαρβαρότητα τύπων όπως θα παρέξει ή έχω παράξει. Ως γνωστόν (;) στη νεοελληνική γλώσσα τόσο ο στιγμιαίος μέλλοντας όσο και ο απαρεμφατικός τύπος που απαντάται μετά το βοηθητικό ρήμα στους τετελεσμένους χρόνους χρησιμοποιούν το θέμα του αορίστου. Αλλά το παράγω δεν έχει αόριστο ...παρήξα, έχει παρήγαγα, ακόμη και στη νεοελληνική που δεν έχει κανένα πρόβλημα ν' αποδεχτεί αυτόν το τύπο που έρχεται κατευθείαν από την αρχαία γλώσσα αντί να σχηματίσει το κακόηχο παρήξα. Επομένως, ο στιγμιαίος μέλλοντας θα είναι θα παραγάγω και όχι ...θα παράξω και ο παρακείμενος έχω παραγάγει και όχι ...έχω παράξει. Άλλωστε, δεν νομίζω να υπάρχει κανείς που λέει θα ανάξω, αντί θα αναγάγω ή έχω ανάξει αντί έχω αναγάγει. Όσο για το δυστυχές παρέχω, που δεν νομίζω να έχει συναντήσει κανείς αόριστο ...παρείξα, δεν μπορεί, κάποιος θα έχει ακούσει μια προστακτική αορίστου στην εκκλησία: Παράσχου Κύριε! Θα παράσχω, λοιπόν, βάρβαροι, κι όχι θα παρέξω, έχω παράσχει και όχι έχω παρέξει. Να δώσουμε κι ένα μέρος δίκιο σ' αυτούς που λένε ότι η εκκλησία διαφύλαξε την ελληνική γλώσσα!
Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι η χρήση των βαρβαρικών τύπων του παράξω και παρέξω δεν οφείλεται σε απροθυμία να χρησιμοποιηθούν τύποι «καθαρευουσιάνικοι» αλλά καθαρά σε αγραμματοσύνη. Θα τολμούσα να ισχυριστώ μάλιστα ότι αυτοί που θα πάραξουν και θα παρέξουν δεν κατανοούν καλά - καλά ούτε τη σημασιολογική διαφορά των ρημάτων παρέχω και παράγω - και το πιο πιθανό είναι ότι δεν πρόκειται ποτέ ούτε να παράσχουν ούτε να παραγάγουν.
γλώσσα
Πώς θα ερμηνεύατε την διάδοση των κακόηχων και επομένως βαρβαρικών τύπων του στιγμιαίου μέλλοντα και των τετελεσμένων χρόνων των δύστυχων ρημάτων παράγω και παρέχω; Και τα δυο αυτά χρησιμότατα ρήματα έχουν την ατυχία να είναι σύνθετα δύο ανωμάλων ρημάτων της αρχαίας, του άγω και του έχω. Αυτό, όμως, δεν δικαιολογεί τη βαρβαρότητα τύπων όπως θα παρέξει ή έχω παράξει. Ως γνωστόν (;) στη νεοελληνική γλώσσα τόσο ο στιγμιαίος μέλλοντας όσο και ο απαρεμφατικός τύπος που απαντάται μετά το βοηθητικό ρήμα στους τετελεσμένους χρόνους χρησιμοποιούν το θέμα του αορίστου. Αλλά το παράγω δεν έχει αόριστο ...παρήξα, έχει παρήγαγα, ακόμη και στη νεοελληνική που δεν έχει κανένα πρόβλημα ν' αποδεχτεί αυτόν το τύπο που έρχεται κατευθείαν από την αρχαία γλώσσα αντί να σχηματίσει το κακόηχο παρήξα. Επομένως, ο στιγμιαίος μέλλοντας θα είναι θα παραγάγω και όχι ...θα παράξω και ο παρακείμενος έχω παραγάγει και όχι ...έχω παράξει. Άλλωστε, δεν νομίζω να υπάρχει κανείς που λέει θα ανάξω, αντί θα αναγάγω ή έχω ανάξει αντί έχω αναγάγει. Όσο για το δυστυχές παρέχω, που δεν νομίζω να έχει συναντήσει κανείς αόριστο ...παρείξα, δεν μπορεί, κάποιος θα έχει ακούσει μια προστακτική αορίστου στην εκκλησία: Παράσχου Κύριε! Θα παράσχω, λοιπόν, βάρβαροι, κι όχι θα παρέξω, έχω παράσχει και όχι έχω παρέξει. Να δώσουμε κι ένα μέρος δίκιο σ' αυτούς που λένε ότι η εκκλησία διαφύλαξε την ελληνική γλώσσα!
Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι η χρήση των βαρβαρικών τύπων του παράξω και παρέξω δεν οφείλεται σε απροθυμία να χρησιμοποιηθούν τύποι «καθαρευουσιάνικοι» αλλά καθαρά σε αγραμματοσύνη. Θα τολμούσα να ισχυριστώ μάλιστα ότι αυτοί που θα πάραξουν και θα παρέξουν δεν κατανοούν καλά - καλά ούτε τη σημασιολογική διαφορά των ρημάτων παρέχω και παράγω - και το πιο πιθανό είναι ότι δεν πρόκειται ποτέ ούτε να παράσχουν ούτε να παραγάγουν.
γλώσσα
Αναρτήσεις
15 σχόλια
Έχεις απόλυτο δίκιο. Το αίτιο είναι ότι ο αρχαίος Μέλλοντας αποτελεί βασικό χρόνο σχηματισμού θέματος (είναι θεματομορφικός) ενώ ο αόριστος όχι. Στη ΝΕ ο Μέλλων απλά ακολουθεί. Το θέμα στη ΝΕ είναι αοριστικό (και το άλλο ενεστωτικό). Το αοριστικό χρησιμοποιείται και στους συντελεσμένους χρόνους και στο στιγμιαίο μέλλοντα. Είναι αλλαγή που κρίθηκε αναγκαία από τη ζωντανή λαϊκή γλώσσα. Δεν έχω ακούσει ποτέ το άξω και το έξω (άσε που κανονικά χρησιμοποιούνταν στα Κλασσικά Χρόνια το σχήσω). Πράγματι οφείλεται σε ασχετοσύνη.
(ώς θα ερμηνεύατε την διάδοση των κακόηχων)
H Γλώσσα εξελίσσεται :-)
κάτι πρέπει να παράξουμε
και εμείς οι νεοέλληνες...
Κατ' αρχήν να αναφέρω ότι, όπως και σε άλλες γλώσσες, υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην κυπριακή ελληνική και την ελληνική της Ελλάδας.
Να αναφέρω, για παράδειγμα τα κόστα, την υδατοπρομήθεια κτλ.
Οι Έλληνες νιώθουν άνετα να παραγάγουν, εμείς όμως θέλουμε να παράξουμε.
Η γλώσσα εξελίσσεται, έστω και αν αυτό διαφοροποιεί τα ελληνικά των Ελλήνων από τα ελληνικά των Κυπρίων.
Εάν λοιπόν ο στιγμιαίος μέλλοντας είναι "θα παραγάγω" τότε ο μέλλοντας διαρκείας πώς είναι;
Πολύ απλά, «θα παράγω»! Ο μέλλοντας διαρκείας χρησιμοποιεί το θέμα του ενεστώτα.
Μπράβο Vrennus για το άρθρο σου!
Και μία απορία:
Πως θα πω, "μου προμηθεύσατε", αντικαθιστώντας το ρήμα "προμηθεύω" με το ρήμα "παρέχω";
Παράσχατε;
Παράσχατε, σωστά. Ο μέλλων «έξω» της αρχαίας, κατά την άποψή μου, δεν παίζει γιατί πλέον η γλώσσα μας χρησιμοποιεί το θέμα του αορίστου.
Ένας καλός χριστιανός ορθόδοξος (όπως υποτίθεται ότι είμαστε εμείς οι Έλληνες) αποκλείεται να λάθευε: τόσα «Παράσχου Κύριε» που θα έχει ακούσει στην εκκλησία... :-)
ΑΡΧΗ ΣΟΦΙΑΣ ΓΝΩΣΙΣ ΑΓΝΟΙΑΣ.
ΗΜΙΜΑΘΗΣ, ΟΨΙΜΑΘΗΣ.
Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣ Α' ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩ,ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΗΞΑ[ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΗ ΑΠΑΝΤΩΝ ΣΥΧΝΑ],ΩΣΤΟΣΟ ΥΠΑΡΚΤΟΣ.Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣ Β' ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΗΓΑΓΟΝ.ΑΡΑ,Ο ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΛΛΙΣΤΑ ΝΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΙΟ ΘΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΟΡΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, -ΠΑΡΑΞ- ΚΑΙ -ΠΑΡΑΓΑΓ- ,ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ.ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΑΟΡΙΣΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΘΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΤΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΠΥΙΚΟΥ ΠΟΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥΣ. ΩΣ ΕΦΑΜΙΛΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΘΑ ΠΑΡΑΘΕΣΩ ΤΟ ,ΘΑ ΑΝΤΙΛΕΞΩ ΚΑΙ ΘΑ ΑΝΤΕΙΠΩ, ΝΑ ΑΝΤΙΛΕΞΩ ,ΝΑ ΑΝΤΕΙΠΩ,Κ.Ο.Κ. ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΛΕΓΩ ΠΟΥ ΕΠΙΣΗΣ ΣΧΗΜΑΤΙΖΕΙ ΑΟΡΙΣΤΟ Α΄ΜΕ ΘΕΜΑ-ΛΕΞ - ΚΑΙ ΑΟΡΙΣΤΟ Β' ΜΕ ΘΕΜΑ -ΕΙΠ- ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΙΣΑΞΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ.
Πολυ σωστά. Τώρα απομένει μόνο να εξηγήσουμε τον στιγμιαίο μέλλοντα του "προσέχω"!
ΕΠΕΙΔΗ ΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΝΤΙΛΕΞΩ ΚΑΙ ΑΝΤΕΙΠΩ ΑΝΑΠΑΡΙΣΤΟΥΝ ΤΕΛΕΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ,ΔΕ ΣΥΝΑΓΕΤΑΙ ΟΤΙ ΟΛΑ ΤΑ ΔΙΠΛΑ ΑΟΡΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΓΙΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.ΕΤΣΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΕΧΩ. ΕΧΟΥΜΕ ΑΠΑΝΤΩΝ ΜΟΝΟΝ ΤΟ ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΝ ΤΥΠΟ ΠΡΟΣΕΞΩ ΕΠΕΙΔΗ ΕΤΣΙ ΠΑΓΙΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.ΜΗΝ ΕΓΛΩΒΙΖΕΙΣ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΕ ΜΙΖΕΡΑ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΚΟΥΤΑΚΙΑ.ΚΑΘΕ ΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ ΤΗΣ ΡΟΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ....
ΕΓΚΛΩΒΙΖΕΙΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΕΧΩ ,ΔΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΝ ΤΟ ΘΕΜΑ-ΣΧ, ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΟΡΙΣΤΟΥ Β' ΤΟΥ ΕΧΩ ΑΛΛΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ -ΕΞ,ΠΡΟΣΕΞΩ[ΚΑΙ ΜΑΛΛΙΣΤΑ ΟΧΙ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΑ , -ΣΧ].ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΟΤΙ ΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΕΠΑΛΗΘΕΥΟΝΤΑΙ Η ΟΧΙ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΤΡΙΒΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΕ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥΣ ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΥΣ.
Για τον πρώτον αόριστο του παράγω,το σωστό θα
πρέπει να είναι παρηξα.
Εσείς τι λέτε;