Δημοκρατική Προεδροκρατία

Προάγεται η δημοκρατία όταν ο αρχηγός ενός κόμματος εκλέγεται από το σύνολο των μελών και φίλων του κόμματος; Κάθε άλλο! Αντιθέτως, τέτοιες διαδικασίες αποδυναμώνουν τη δημοκρατία και προάγουν προσωποπαγείς, αυταρχικές και τελικά φασίζουσες πρακτικές. Εξηγούμαι.

Η ουσία της δημοκρατίας είναι η (διαλεκτική) σύνθεση. Δεν είναι η δικτατορία της πλειοψηφίας. Είναι διαδικασία κι όχι στιγμιότυπο. Το στιγμιότυπο που απεικονίζει μια ψηφοφορία είναι μια παρέκβαση από τη δημοκρατική διαδικασία, μια αποτυχία της, που όμως ακριβώς επειδή η ψηφοφορία αναδεικνύει μια πλειοψηφία και, κυρίως, μια μειοψηφία εμπεριέχει ως δυναμική τη συνέχιση της δημοκρατικής σύνθεσης. Επομένως, η άποψη πως οι εκλογές, η ψηφοφορία, είναι η πεμπτουσία της δημοκρατίας είναι ψευδής και εκ του πονηρού. Δημοκρατία είναι ό,τι προηγείται και ό,τι έπεται των εκλογών - στην περίπτωση φυσικά που κάτι προηγείται και κάτι έπεται. Η αναγωγή της δημοκρατικής λειτουργίας στην ψηφοφορία καταργεί την πάλη των ιδεών και ως εκ τούτου ακυρώνει την ίδια τη δημοκρατία.

Ένα κόμμα που λειτουργεί δημοκρατικά έχει συλλογικά όργανα, μια κεντρική επιτροπή ας πούμε, μια εκτελεστική γραμματεία, όργανα που θα μπορούσαμε να πούμε πως ασκούν δημοκρατική λειτουργία στο βαθμό που εντός τους διεξάγεται ιδεολογική πάλη. Εν πάση περιπτώσει, τα συλλογικά όργανα των κομμάτων εν δυνάμει ασκούν δημοκρατική λειτουργία. Τα μονοπρόσωπα όργανα (πρόεδρος, αρχηγός κλπ.) εξ ορισμού δεν λειτουργούν δημοκρατικά - η παρουσία τους, αναχρονιστικό κατάλοιπο των προδημοκρατικών μορφών πολιτικής οργάνωσης, αντισταθμίζεται, οφείλει να αντισταθμίζεται, από μηχανισμούς διαρκούς ελέγχου της εξουσίας τους.

Όταν ο αρχηγός ενός κόμματος εκλέγεται από το σύνολο των μελών και φίλων του κόμματος αποκόπτεται από τους μηχανισμούς ελέγχου και περιορισμού της εξουσίας του. Η εκλογή του εκλαμβάνεται ως ρητή, ανέκλητη και εν λευκώ εξουσιοδότηση από τη βάση νομιμοποίησης της κομματικής εξουσίας. Η εξουσία του καθίσταται ανεξέλεγκτη. Η εξουσία των συλλογικών κομματικών οργάνων συνακόλουθα αποδυναμώνεται και εκφυλίζεται σε μηχανισμό για την επικύρωση των αποφάσεων του ηγέτη. Η ιδεολογική πάλη εκμηδενίζεται, οι συλλογικότητες εκφυλίζονται, η δημοκρατία καταργείται. Το κόμμα μετατρέπεται σε φέουδο του αρχηγού: «Ισχύς μου, η αγάπη του λαού».

9 σχόλια

Τάδε έφη athanasia

Σωστά η ανάλυση, αλλά -όπως φαίνεται- προτιμάται το "ισχύς μου η αγάπη του λαού"...

Τάδε έφη ange-ta

"Όταν ο αρχηγός ενός κόμματος εκλέγεται από το σύνολο των μελών και φίλων του κόμματος αποκόπτεται από τους μηχανισμούς ελέγχου και περιορισμού της εξουσίας του"

δεν το είδα ποτέ έτσι, αλλά δίκιο έχεις.
Οταν ο αρχηγός θέλει να δράσει αντιδεοντολογικά μέσα στο κόμμα έχει ένα γερό πάτημα.
Αλλα αν υπάρχει ενας τέτοιος αρχηγός, έτσι ή αλλιώς θα βρίσκει πατήματα να δρα αντιδημοκρατικά και να φασίζει.
Τα κόμματα έχουν εκφυλιστεί. Δεν αντιπροσωπεύουν πλέον την Δημοκρατία. Ούτε πάλη ιδεών γίνεται. Γιατί αν κάποιος κοντράρει τον αρχηγό, δεν θα πάρει ποτέ την θεσάρα που ονειρεύεται.

Τάδε έφη Ανώνυμος

Αν ήμουν "σχεδιαστής" κόμματος θα έκανα το εξής :
Ευρύ σώμα "Διαρκούς Συνεδρίου", όπου οι αντιπρόσωποι χωρισμένοι σε ειδικές επιτροπές θα συζητούσαν μέχρι πυγμαχίας και θα διαμόρφωναν πολιτικές.
Ευέλικτο ηγετικό σχήμα, όλο εκλεγμένο από τη βάση, που θα έπερνε τις πολιτικές αυτές και θα τις έκανε πράξη.
Εδώ χρειάζεται και η αρχή της σύνθεσης και η αρχή της πλειοψηφίας..
Η μαεστρία του ηγέτη και των ηγετικών ομάδων κρίνεται από το να μπορούν να τις χρησιμοποιούν και τις δυο ανάλογα..

Η ιστορία με τους "φίλους" είναι αυτή που προσωπικά με ενοχλεί.
Συμφωνώ με τις εκλογές από τη βάση.
Αλλά η βάση πρέπει να έχει μια δέσμευση.
Η δημοκρατία πρέπει να πολεμήσει την νοοτροπία "διαλέγω- ψηφίζω- τέλειωσα" που στην πραγματικότητα αντανακλά τη κρίση του κοινοβουλευτισμού και του αντιπροσωπευτικού συστήματος γενικότερα.

Τάδε έφη vagnes

Καθολικη ψηφοφορια για τα πάντα.
Εκφραση της αποψης του καθε μελους φιλου (μεσω διαδικτυου ή γραπτως εστω) για καθε σοβαρο θεμα και προβλημα (παιδεια, ασφαλιστικο, υγεια κλπ). Συνθεση και ομαδοποιηση προτασεων απο προγραμματικη επιτροπη εκλεγμενη με ψηφοφορια και αυτη. Οι τελικες προτασεις τιθενται σε ψηφοφορια και γινονται κειμενο θεσεων για το συνεδριο, επιλεγοντας τις πλειοψηφουσες κλπ κλπ
Το θεμα οπως το θετεις εχεις δικιο, αν ομως οι ψηφοφοριες επεκταθουν παντου η δημοκρατια αρχιζει να βρισκει τα βηματα της.
Η συζητηση που ανοιξες ειναι σπουδαια και μπορει να εμπλουτιζεται με νεες προτασεις, απ' ολους ωστε να φτασει καποτε η "δημοκρατια " να λεγεται πραγματικη συμμετοχικη δημοκρατια.
Τις προτασεις που να το κανουν αυτο εφικτο θα τις βρουμε, το κομμα που θα τολμησει να εφαρμοσει αυτες τις προτασεις , εχουμε πιθανοτητα να βρουμε;
Εγω λεω πως υπαρχει ελπιδα, αρκει να αρχιζουμε να παραγουμε πολιτικη εμεις εδω στα blogs (που αυτο γινεται ηδη πιστευω) και σιγουρα θα βγει κατι σπουδαιο και θετικο

Τάδε έφη Ανώνυμος

Πολύ ωραίο ποστ! Αλλα στη χώρα που μας κυβερνούν δύο τρείς οικογένειες, τι ψαχνεις να βρείς;

Τάδε έφη Unknown

Να σημειώσω πως το σημείωμά μου δεν αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο κόμμα - αν και η αφορμή δόθηκε από τις διαδικασίες ενός συγκεκριμένου. Προφανώς οι παρατηρήσεις ισχύουν γενικά, σε κόμματα, σε κινήματα, σε οργανώσεις.

Περί της επιβολής (του σχεδιασμού, δηλαδή) δημοκρατικών θεσμών και πρακτικών, είτε «από τα πάνω» είτε «από τα κάτω», να παρατηρήσω πως η δημοκρατία δεν ασκείται ερήμην της πραγματικής κοινωνίας. Πώς να ασκήσει και να ασκηθεί στην δημοκρατία μια κοινωνία από την οποία λείπει το δημοκρατικό φρόνημα και, κυρίως, το δημοκρατικό ήθος;

Τάδε έφη it is

Από τη στιγμή που σήμερα δε μπορεί ο κάθε πολίτης μιας κοινωνίας να ασχοληθεί πραγματικά και ουσιαστικά με τα "κοινά" ώστε να έχει άποψη που να βασίζεται σε πραγματική γνώση του εκάστοτε θέματος υπό ψήφιση, από την εκλογή αρχηγού έως την κατακύρωση ενός νόμου, η πραγματικά συμμετοχική δημοκρατία δε νομίζω πως μπορεί να εφαρμοστεί... ακόμη και να εφαρμοστεί θα είναι οχλοκρατία και όχι δημοκρατία...
Τώρα όπως θέτεις το θέμα δεν έχεις καθόλου άδικο και πάλι υπό προϋποθέσεις όμως... και η βασική προϋπόθεση είναι πως οι κομματικοί μηχανισμοί, ασχολούνται επί της ουσίας με το ρόλο τους... Στην περίπτωσή μας και φυσικά όχι μόνο στην ελλάδα αλλά και παντού νομίζω... οι κομματικοί μηχανισμοί δεν παίζουν κάποιον ουσιαστικό ρόλο, πέρα από αυτόν της νομιμοποίησης μιας κατ'επίφασην δημοκρατίας...
Ποια πολιτική δημιουργείται σήμερα μέσα από πραγματικό διάλογο και τριβή θέσεων και αντιθέσεων? Περισσότερο υπάρχουν προκάτ προγράμματα που πρέπει να ακολουθηθούν, τα οποία επιβάλονται από τις παγκόσμιες συγκυρίες δυνάμεων και όχι κρατικά-εθνικά.... Η μόνες διαφορές που υφίστανται (και αυτό ίσως... ίσως και όχι) είναι στον τρόπο υλοποίησης αυτών των προγραμμάτων... και κυρίως στο ποιος θα αποκομίσει τα περισσότερα χρηματικά οφέλη...
Δεν ξέρω λοιπόν αν υπάρχει ουσιαστική διαφορά στο ποιος θα εκλέξει τον πρόεδρο του εκάστοτε κόμματος, ούτε αν ο κάθε πρόεδρος θα έχει πολιτικά κάποια διαφορά από τον προηγούμενο... Η διαφορά προέδρου από πρόεδρο, έγκειται στο ίματζ... Η σημερινή δημοκρατία είναι η δημοκρατία της εικόνας και του μάρκετινγκ.... Αρκεί να εξετάσουμε το γεγονός πως οι ίδιοι άνθρωποι που πλασάρουν μια οδοντόκρεμα, πλασάρουν και τους πολιτικούς και αυτοί είναι που κυρίως επηρεάζουν τις αναποφάσιστες μάζες, γίνεται προφανές το κατά πόσο λειτουργεί δημοκρατικά η κοινωνία μας σήμερα...
Δείτε πως σε καμία προγραμματική δήλωση, σε κανένα τηλεοπτικό πάνελ, δε γίνεται ουσιαστική αναφορά σε πολιτικά προγράμματα και συγκεκριμένες πράξεις στις οποίες υα προβεί το εκάστοτε κόμμα προκειμένου να πετύχει το οτιδήποτε... Όλα αναλώνονται πλέον σε προσωπικές διαμάχες και κυνήγι εντυπώσεων... Η προσέγγυση προς τους νέους, έχει εκφυλλιστεί σε υιοθέτηση νεανικής αργκό στις ίδιες προσωπικές κόντρες και γαυγίσματα... Ο δήθεν διάλογος μέσα στη βουλή έχει ακόμη και ατάκες-συνθήματα γηπεδικά... και δήθεν έξυπνα λογοπαίγνια... Για ποια δημοκρατία και ποιες διαδικασίες να μιλήσουμε από κει και πέρα... Έχει κάποιο νόημα?
Ασχέτως από τον αρχηγό λοιπόν του κάθε κόμματος, ασχέτως από τους οποιουσδήποτε κομματικούς μηχανισμούς και ασχέτως από το αν η βάση θα συμμετάσχει ή όχι στην εκάστοτε ψηφοφορία, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο...
Μπορούμε κάλλιστα να αντικαταστήσουμε τους πολιτικούς αρχηγούς με έναν οποιονδήποτε τυχαίο διαβάτη από το δρόμο και θα έχουμε την ίδια απαράλαχτη κατάσταση... αν είμαστε και λιγάκι τυχεροί μπορεί να ακούσουμε και κάπως καλύτερα ελληνικά στους λόγους αυτού του νέου, τυχαίου αρχηγού....
Καλημέρες vrennus...

Τάδε έφη VKP

it is συμφωνώ σε όλα. Σε συνθήκες κοινωνικού ύπνου όσο περισσότερες εκλογές κάνουμε τόσο πιο πολλές θα είναι οι ανοιχτές ή κρυφές γραφειοκρατικές διαδικασίες σε αντίθεση με τις ιδεολογικές και πολιτικές.
Η δημοκρατία δεν είναι μια διαδικασία έξω απο την κοινωνία. Δεν ενδυναμώνουμε τη δημοκρατία ως θεσμό αν δεν ενδυναμώσουμε το αντικείμενο στο οποίο αναφέρεται. Πιο είναι αυτό το τελευταίο σήμερα όταν βλέπουμε τις δημοκρατικές δυνάμεις να αγκυλώνονται σε εξουσιομανείς διαδικασίες; Οι οποίες εν τέλει εμποδίζουν αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη τη δημοκρατία και τα δικαιώματα που απορρέουν απο αυτή, απο το να τα διεκδικήσουν.
Οι δημοκράτες σοσιαλιστές και οι αριστεροί ρεφορμιστές μιλάνε για ανάγκη υπερεθνικών δημοκρατικών θεσμών. Οι νεο-φιλελεύθεροι για αποθεσμοποίηση, εντελώς υποκριτικά μιας και όπου τους συμφέρει στήνουν τοίχους αστυνομικών και λοιπων περιορισμών. Οι κομμουνιστές για κατάργηση της αστικής δημοκρατίας. Και εμείς είμαστε χαμένοι στη μετάφραση.

Τάδε έφη VKP

it is συμφωνώ σε όλα. Σε συνθήκες κοινωνικού ύπνου όσο περισσότερες εκλογές κάνουμε τόσο πιο πολλές θα είναι οι ανοιχτές ή κρυφές γραφειοκρατικές διαδικασίες σε αντίθεση με τις ιδεολογικές και πολιτικές.
Η δημοκρατία δεν είναι μια διαδικασία έξω απο την κοινωνία. Δεν ενδυναμώνουμε τη δημοκρατία ως θεσμό αν δεν ενδυναμώσουμε το αντικείμενο στο οποίο αναφέρεται. Πιο είναι αυτό το τελευταίο σήμερα όταν βλέπουμε τις δημοκρατικές δυνάμεις να αγκυλώνονται σε εξουσιομανείς διαδικασίες; Οι οποίες εν τέλει εμποδίζουν αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη τη δημοκρατία και τα δικαιώματα που απορρέουν απο αυτή, απο το να τα διεκδικήσουν.
Οι δημοκράτες σοσιαλιστές και οι αριστεροί ρεφορμιστές μιλάνε για ανάγκη υπερεθνικών δημοκρατικών θεσμών. Οι νεο-φιλελεύθεροι για αποθεσμοποίηση, εντελώς υποκριτικά μιας και όπου τους συμφέρει στήνουν τοίχους αστυνομικών και λοιπων περιορισμών. Οι κομμουνιστές για κατάργηση της αστικής δημοκρατίας. Και εμείς είμαστε χαμένοι στη μετάφραση.

Εσείς τι λέτε;