Ιρλανδική Υποχώρηση

Οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών μπορούν πια να κοιμούνται (πιο) ήσυχοι. Στις 2 Οκτωβρίου, δύο στους τρεις Ιρλανδούς είπαν το πολυπόθητο «ναι» στη Συνθήκη της Λισσαβώνας, πράγμα που σημαίνει ότι η περιβόητη συνθήκη θα τεθεί σε ισχύ σύντομα.

Τι μεσολάβησε από τον Ιούνιο του 2008 που λίγο πάνω από τους μισούς Ιρλανδούς αρνήθηκαν να πουν το «ναι» στη συνθήκη; Σίγουρα σημαντικό ρόλο έπαιξε η αφόρητη πίεση που δέχθηκαν οι Ιρλανδοί από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σίγουρα η αφειδώς χρηματοδοτούμενη από μεγάλες επιχειρήσεις προπαγάνδα έβαλε το χέρι της. Σίγουρα πολλοί Ιρλανδοί θα σκέφτηκαν ότι οι κυβερνήσεις τους κι οι ευρωγραφειοκράτες θα τους έβαζαν να ψηφίζουν ξανά και ξανά μέχρι να πουν το πολυπόθητο «ναι». Αλλά ο παράγοντας που έκανε τον έναν στους τους τρεις αρνητές της Λισσαβώνας να υπαναχωρήσει ήταν η οικονομική κρίση.

Οι εντυπωσιακοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης που σημείωσε ο λεγόμενος Κέλτικος Τίγρης ήταν καιρό τώρα υπόδειγμα πετυχημένης οικονομικής πολιτικής για τους θιασώτες της λιμπεραλιστικής οικονομίας - που αρέσκονται να παραγνωρίζουν την επίδραση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων σε μια χώρα όπου οι υποδομές ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Η ταχεία οικονομική ανάπτυξη, που όπως φάνηκε τώρα δεν ήταν αποτέλεσμα των επενδύσεων στην υψηλή τεχνολογία και στις υπηρεσίες, όπως πολλοί ήθελαν να πιστεύουν, αλλά της υπερδιόγκωσης του real estate, η ταχεία οικονομική ανάπτυξη λοιπόν εξέθρεψε τον ευρωσκεπτικισμό στους παραδοσιακά εθνολάγνους Ιρλανδούς, δεδομένου ότι η οικονομία τους ήταν περισσότερο προσανατολισμένη δυτικά, παρά ανατολικά. Ανατολικά άλλωστε βρίσκεται η Αγγλία με την οποία οι Ιρλανδοί διατηρούν παραδοσιακά σχέσεις αμφιθυμίας - παρ' όλο που μιλούν τη γλώσσα της. Το αρνητικό για τη Συνθήκη της Λισσαβώνας αποτέλεσμα του Ιουνίου 2008, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό της αυτό καθ' αυτό, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σ' αυτόν τον ευρωσκεπτικισμό.

Η πρόσφατη οικονομική κρίση έβαλε τα πράγματα στη θέση τους. Ο Ιρλανδικός Τίγρης αποδείχτηκε ποντίκι που βρυχάται. Η φούσκα του real estate έσκασε, το τραπεζικό σύστημα κατέρρευσε, οι περιβόητες επενδύσεις σε υψηλή τεχνολογία και υπηρεσίες αποδείχτηκαν λίγες. Η Ιρλανδία βυθίστηκε στη ύφεση και το δημόσιο χρέος χτύπησε κόκκινο. Η ανεργία αναμένεται να τετραπλασιαστεί τη στιγμή που οι θεσμοί κοινωνικής προστασίας είναι ανύπαρκτοι.

Η στενότητα και η οικονομική ανασφάλεια σε πρώτη φάση ενεργοποιούν πάντα συντηρητικά αντανακλαστικά στους λαούς. Αν η ταχύρρυθμη ανάπτυξη επέτρεπε στους Ιρλανδούς να είναι αυτάρεσκα ευρωσκεπτικιστές - χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ήταν ευρωσκεπτικιστές και για χίλιους άλλους λόγους - η ύφεση τους έστρεψε αναπόφευκτα στην ασφάλεια της «μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας». Αυτή τη στιγμή, στο πλαίσιο του οικονομικού περιβάλλοντος που κλήθηκαν οι Ιρλανδοί να επικυρώσουν ή όχι τη Συνθήκη της Λισσαβώνας το περιεχόμενο της συνθήκης ήταν το τελευταίο που είχε σημασία. Οι Ιρλανδοί ομολόγησαν ότι, στο τρέχον πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, όποιος κινείται έξω από υπερεθνικούς θεσμούς συνεργασίας μόνο πρόσκαιρα οφέλη μπορεί να έχει.