Διαβάσαμε με ενδιαφέρον ένα άρθρο του Τάκη Μίχα στην «Ελευθεροτυπία» σχετικά με το «πώς οι φτωχές χώρες θα γίνουν πλούσιες». Ο καλός δημοσιογράφος μας μεταφέρει επ' αυτού τις απόψεις του νομπελίστα οικονομολόγου Μάικλ Σπενς για το πώς χώρες όπως η Μποτσουάνα, η Κίνα, το Χονγκ-Κονγκ, η Ινδονησία, η Κορέα, η Μαλαισία, η Μάλτα, το Ομάν, η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν και η Ταϊλάνδη έχουν κατορθώσει να διατηρούν επί μακρόν υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.
Ο κος Σπενς καθόλου δεν κρύβει ποιον παράγοντα θεωρεί πρωταρχικό:
Δεν θ' ασχοληθούμε με τις εμπορικές πόλεις - κράτη του Χονγκ-Κονγκ και της Σιγκαπούρης και τη σχεδόν πόλη - κράτος της Μάλτας που είναι εντελώς sui generis καταστάσεις (και βρετανικές αποικίες μέχρι πρόσφατα) που δύσκολα θα τις χαρακτήριζε κανείς χώρες. Αλλά ας δούμε τι γίνεται με τις άλλες.
Μποτσουάνα, Ομάν: Ο σχετικός πλούτος αυτών των αραιοκατοικημένων χωρών (με βάση το κατά κεφαλή ΑΕΠ κατατάσσονται στην 60η και 40η θέση, αντίστοιχα, σύμφωνα με το ΔΝΤ) οφείλεται αποκλειστικά στους φυσικούς πόρους τους, διαμάντια και πετρέλαιο, αντίστοιχα, τους οποίους εκμεταλλεύονται ημικρατικά μονοπώλια.
Ινδονησία: Με κατά κεφαλή ΑΕΠ περίπου το 20% της Ελλάδος (προ Αλογοσκούφειας αναθεώρησης μάλιστα), με το μισό πληθυσμό να ζει με κάτω από $2 τη μέρα, δεν αντιλαμβάνομαι πώς αυτή η, πλούσια παρ' όλ' αυτά σε φυσικούς πόρους, χώρα έχει ξεφύγει από τη φτώχεια. Να θυμίσουμε και την τριακονταετή τυραννία του Σουχάρτο;
Μαλαισία: Νομίζω ότι είναι το πλέον άστοχο παράδειγμα. Η Μαλαισία είναι υπόδειγμα κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας, όχι μόνο με πενταετή πλάνα παρακαλώ, αλλά ακόμη και με ...Νέα Οικονομική Πολιτική (ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από τη Μαλαισία, το φάντασμα του Λένιν)!
Ταϊβάν: Να είναι η οικονομία της αγοράς που έδωσε την ώθηση για την οικονομική ανάπτυξη ή μήπως ήταν το μιλιταριστικό μονοκομματικό καθεστώς, σε συνδυασμό με την τεράστια εισροή κεφαλαίων και εργατικού δυναμικού από την Κίνα όταν επικράτησε ο Μάο; Υπήρχε πραγματικά ελεύθερη οικονομία ή μήπως το αυταρχικό κράτος φρόντιζε να υπερασπίζει τα συμφέροντα της οικονομικής ελίτ;
Ν. Κορέα: Κι εδώ παραβλέπεται το τριακονταετές δικτατορικό καθεστώς. Επίσης, είμαι περίεργος τι είδους οικονομία της αγοράς υπάρχει όταν την οικονομική αλλά και πολιτική ζωή της χώρας μονοπωλούν τέσσερα - πέντε Jaebeol, που περισσότερο λειτουργούν ως φέουδα και λιγότερο ως επιχειρήσεις. Το να πούμε ότι το κράτος της Ν. Κορέας είναι μια ομοσπονδία των jaebol δεν θα απείχε από την πραγματικότητα!
Κίνα: Όποιος θεωρεί ότι στην Κίνα επικρατεί ελεύθερη οικονομία της αγοράς, νομίζω πως είναι γελασμένος: στην Κίνα επικρατεί οικονομία της κομματικά ελεγχόμενης αγοράς. Για την αυταρχικότητα του (ψευδοκομμουνιστικού) καθεστώτος ούτε κουβέντα! Θα ήταν άραγε δυνατή η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας υπό πολιτικά φιλελεύθερο καθεστώς;
Ταϊλάνδη: Θα μπορούσαμε να τη θεωρήσουμε ως καλό παράδειγμα αν το κατά κεφαλή ΑΕΠ της ήταν κάπως μεγαλύτερο από το 37% της Ελλάδας. Το πόσο στέρεα θεμέλια είχε το οικονομικό θαύμα της φάνηκε στην οικονομική κρίση του 1997 που ξεκίνησε από εκεί. Να μη μας διαφεύγει επίσης ότι και σ' αυτή τη χώρα η έννοια πολιτικός φιλελευθερισμός είναι σχετικά άγνωστη.
Ένα σημείο που θα συμφωνούσαμε με τις απόψεις που διατυπώνονται στο άρθρο του Τάκη Μίχα είναι ότι...
Οι χώρες πρότυπα, λοιπόν, του κου Σπενς δεν έχουν επιτύχει ταχύρρυθμη οικονομική ανάπτυξη χάρη στην ελεύθερη οικονομία της αγοράς αλλά χάρη στους πλούσιους φυσικούς πόρους τους και χάρη σε αυταρχικά καθεστώτα που διαπλέκονται με την οικονομική ολιγαρχία και εξυπηρετούν τα συμφέροντά της.
οικονομία, αγορά, ανάπτυξη
Ο κος Σπενς καθόλου δεν κρύβει ποιον παράγοντα θεωρεί πρωταρχικό:
Σε όλες τις προαναφερθείσες περιπτώσεις υπάρχει και λειτουργεί η οικονομία της αγοράς: τιμές, κίνητρα, ιδιοκτησιακά δικαιώματα κ.λ.π. Όλες οι προσπάθειες που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια του τελευταίου αιώνα καθώς και πιο πρόσφατα να υποκατασταθεί ο μηχανισμός της αγοράς με τον κεντρικό σχεδιασμό, έχουν αποτύχει οικτρά....δηλαδή, η οικονομία της αγοράς είναι μονόδρομος αν θέλουμε διαρκή και ταχύρρυθμη οικονομική ανάπτυξη, και μας φέρνει ως παράδειγμα τις χώρες που προαναφέραμε. Είναι όμως έτσι τα πράγματα ή ο κος Σπενς, στην πρεμούρα του να αποθεώσει την οικονομίας της αγοράς συσκοτίζει ή και διαστρεβλώνει κάποιες όψεις της πραγματικότητας;
Δεν θ' ασχοληθούμε με τις εμπορικές πόλεις - κράτη του Χονγκ-Κονγκ και της Σιγκαπούρης και τη σχεδόν πόλη - κράτος της Μάλτας που είναι εντελώς sui generis καταστάσεις (και βρετανικές αποικίες μέχρι πρόσφατα) που δύσκολα θα τις χαρακτήριζε κανείς χώρες. Αλλά ας δούμε τι γίνεται με τις άλλες.
Μποτσουάνα, Ομάν: Ο σχετικός πλούτος αυτών των αραιοκατοικημένων χωρών (με βάση το κατά κεφαλή ΑΕΠ κατατάσσονται στην 60η και 40η θέση, αντίστοιχα, σύμφωνα με το ΔΝΤ) οφείλεται αποκλειστικά στους φυσικούς πόρους τους, διαμάντια και πετρέλαιο, αντίστοιχα, τους οποίους εκμεταλλεύονται ημικρατικά μονοπώλια.
Ινδονησία: Με κατά κεφαλή ΑΕΠ περίπου το 20% της Ελλάδος (προ Αλογοσκούφειας αναθεώρησης μάλιστα), με το μισό πληθυσμό να ζει με κάτω από $2 τη μέρα, δεν αντιλαμβάνομαι πώς αυτή η, πλούσια παρ' όλ' αυτά σε φυσικούς πόρους, χώρα έχει ξεφύγει από τη φτώχεια. Να θυμίσουμε και την τριακονταετή τυραννία του Σουχάρτο;
Μαλαισία: Νομίζω ότι είναι το πλέον άστοχο παράδειγμα. Η Μαλαισία είναι υπόδειγμα κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας, όχι μόνο με πενταετή πλάνα παρακαλώ, αλλά ακόμη και με ...Νέα Οικονομική Πολιτική (ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από τη Μαλαισία, το φάντασμα του Λένιν)!
Ταϊβάν: Να είναι η οικονομία της αγοράς που έδωσε την ώθηση για την οικονομική ανάπτυξη ή μήπως ήταν το μιλιταριστικό μονοκομματικό καθεστώς, σε συνδυασμό με την τεράστια εισροή κεφαλαίων και εργατικού δυναμικού από την Κίνα όταν επικράτησε ο Μάο; Υπήρχε πραγματικά ελεύθερη οικονομία ή μήπως το αυταρχικό κράτος φρόντιζε να υπερασπίζει τα συμφέροντα της οικονομικής ελίτ;
Ν. Κορέα: Κι εδώ παραβλέπεται το τριακονταετές δικτατορικό καθεστώς. Επίσης, είμαι περίεργος τι είδους οικονομία της αγοράς υπάρχει όταν την οικονομική αλλά και πολιτική ζωή της χώρας μονοπωλούν τέσσερα - πέντε Jaebeol, που περισσότερο λειτουργούν ως φέουδα και λιγότερο ως επιχειρήσεις. Το να πούμε ότι το κράτος της Ν. Κορέας είναι μια ομοσπονδία των jaebol δεν θα απείχε από την πραγματικότητα!
Κίνα: Όποιος θεωρεί ότι στην Κίνα επικρατεί ελεύθερη οικονομία της αγοράς, νομίζω πως είναι γελασμένος: στην Κίνα επικρατεί οικονομία της κομματικά ελεγχόμενης αγοράς. Για την αυταρχικότητα του (ψευδοκομμουνιστικού) καθεστώτος ούτε κουβέντα! Θα ήταν άραγε δυνατή η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας υπό πολιτικά φιλελεύθερο καθεστώς;
Ταϊλάνδη: Θα μπορούσαμε να τη θεωρήσουμε ως καλό παράδειγμα αν το κατά κεφαλή ΑΕΠ της ήταν κάπως μεγαλύτερο από το 37% της Ελλάδας. Το πόσο στέρεα θεμέλια είχε το οικονομικό θαύμα της φάνηκε στην οικονομική κρίση του 1997 που ξεκίνησε από εκεί. Να μη μας διαφεύγει επίσης ότι και σ' αυτή τη χώρα η έννοια πολιτικός φιλελευθερισμός είναι σχετικά άγνωστη.
Ένα σημείο που θα συμφωνούσαμε με τις απόψεις που διατυπώνονται στο άρθρο του Τάκη Μίχα είναι ότι...
Όλες οι περιπτώσεις ταχύρρυθμης βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης χρησιμοποίησαν ως μοχλό της ανάπτυξης τον εξαγωγικό τομέα....και προκάλεσαν υπερβολική εξάρτηση απ' αυτόν, θα συμπληρώναμε εμείς, όπως κατέδειξε η κρίση του 1997. Η υπερβολική εξωστρέφεια σημαίνει ότι ο παραγόμενος πλούτος δεν επιστρέφει σ' αυτούς που τον παράγουν, γεγονός που επιβεβαιώνουν οι έντονες εισοδηματικές ανισότητες.
Οι χώρες πρότυπα, λοιπόν, του κου Σπενς δεν έχουν επιτύχει ταχύρρυθμη οικονομική ανάπτυξη χάρη στην ελεύθερη οικονομία της αγοράς αλλά χάρη στους πλούσιους φυσικούς πόρους τους και χάρη σε αυταρχικά καθεστώτα που διαπλέκονται με την οικονομική ολιγαρχία και εξυπηρετούν τα συμφέροντά της.
οικονομία, αγορά, ανάπτυξη
Αναρτήσεις
11 σχόλια
Πολύ καλή ανάλυση φίλε μου...
Βάλε τώρα και τη Βενεζουέλα στις
χώρες που αναπτύσσονται λόγω φυσικών
πόρων :-)
Το Linux είναι κομμουνιστικό/επαναστατικό;
να το προτιμήσω;..
το σκέφτομαι με αυτα που ακούω
για το Vista...
Πολύ καλή ανάλυση. Μερικές φορές μας συμφέρει να ξεχνάμε τα ξεπουλημένα καθεστώτα και να μιλάμε για νόμους αγοράς ότι επιβάλλονταν ελεγχόμενη από το κράτος οικονομία -την οποία καταδικάσαμε προ ολίγου. Ακόμα περισσότερο θεωρούνται ανακριβείς όσοι αναφέρουν θέσεις και εικόνες από τη φτώχεια των χωρών αυτών. Κι όμως ο κ. Μίχας δε θυμάται ποτέ ότι δεν έχει κανένα νόημα να μιλάμε για πλούσιες και φτωχές χώρες, όταν και οι πλουσιότερες έχουν εκατομμύρια αστέγους που ζουν κάτω από το εθνικό όριο φτώχειας. Ξεπούλημα ή αντεπιστημικός δογματισμός;
Ο τίτλος «Ποια αγορά;» δεν μου πολυαρέσει, τον αλλάζω!
Εργοτελίνα, ο κος Σπενς αναφέρεται σε χώρες που έχουν διαχρονικά ταχύρρυθμη ανάπτυξη, γι' αυτό δεν περιέλαβε τη Βενεζουέλα που μόλις τελευταία έχει αρχίσει να αναπτύσσεται γοργά - επί Τσάβεζ δηλαδή.
;-)))
Κάθε μέρα δεν είναι Κυριακή άρα σήμερα διαφωνώ με το post σου :)
Σύμφωνα με το άρθρο του Τάκη Μίχα πρέπει να υπάρχουν 4 παράγοντες για να μπορέσει μία οικονομία να αποκτήσει "βιώσιμη ταχύρρυθμη οικονομική ανάπτυξη". Στην κριτική σου δεν τους αναφέρεις καθόλου, ειδικά τον τέταρτο που πράγματι ισχύει. Μπορούμε να προσθέσουμε και την Ινδία η οποία από τότε που άνοιξε την οικονομία της στο εξωτερικό εμπόριο άρχισε να αναπτύσεται ραγδαία: Booming India expects 9.2% growth.
Όσον αφορά την ανάπτυξη της χώρας που μέρα με την μέρα γίνεται "μιλιταριστικό μονοκομματικό καθεστώς" και πολύ πιθανόν να καταλήξει σε "τριακονταετές δικτατορικό καθεστώς" και σίγουρα χαρακτηρίζεται "αυταρχικότητα του (ψευδοκομμουνιστικού) ", δηλαδή της Βενεζούελας, ναι το ΑΕΠ grows (σίγουρα δεν είναι development) ta τελευταία 3 χρόνια χάρη στις τιμές του πετρελαίου, ο οποίες καθορίζονται ελεύθερα από τις αγορές, και θα έχει τέλος όταν αυτές πέσουν. Ας πρόσεχαν...
Άσχετο αλλά ένα λάθος που κάνει ο κ. Μιχάς είναι η αναφορά στην Μάλτα και στην Μποτσουάνα (όπου τα διαμάντια δεν είναι ο κύριος λόγος ανάπτυξης και το να είναι μία χώρα αραιοκατοικημένη δεν βοηθάει στην ανάπτυξη) τα οποία δεν βρίσκονται στην Ασία :)
Στο Blog του παράφωνος είδα αυτό για την Κορέα: http://parafoniades.wordpress.com/2007/02/05/hyundai-president-in-jail/#more-646
Αγαπητέ ioannisk εννοείται ότι δεν είναι δυνατόν να συμφωνούμε πάντα!
Πράγματι ατο άρθρο του κ. Μίχα αναφέρονται τέσσερις παράγοντες, οι δύο όμως, επενδύσεις και αναδιάρθρωση, είναι μάλλον προϋποθέσεις (αναγκαίες συνθήκες) πάρα παράγοντες (ικανές συνθήκες). Επικεντρώθηκα στον παράγοντα της αγοράς γιατί τον θεώρησα, όπως προσπάθησα να δείξω, ότι δεν είναι ισχυρός. Αναφέρθηκα στην εξωστρέφεια, και μάλιστα επεσήμανα τους κινδύνους που ενέχει η ανεπαρκής εσωτερική αγορά και η απόλυτη εξάρτηση από τις εξαγωγές.
Ο κ. Μίχας ανέφερε ότι «οι οκτώ βρίσκονται στην Ασία», όχι όλες! Πάντως, το 36% του ΑΕΠ της Μποτσουάνα προέρχεται από τα διαμάντια, νομίζω είναι αρκετό για να θεωρήσουμε την οικονομία εξαρτημένη απ' αυτά, να μην αναφέρουμε ότι είναι τρίτη στους δείκτες εισοδηματικής ανισότητας.
Δεν θα συγκρίνεις ασφαλώς την Ν. Κορέα με τη Γαλλία αλλά με τη Β. Κορέα. Δεν θα συγκρίνεις την Ταϊλάνδη με την Ολλανδία αλλά με το Βιετνάμ ή με την Καμπότζη.
Ανώνυμε, δεν αντιλαμβάνομαι γιατί αναφέρεστε σε συγκρίσεις. Ούτε ο κος Μίχας στο άρθρο του ούτε η αφεντιά μου προβαίνουμε σε συγκρίσεις.
Αν, πάντως, πρέπει να τεθεί ζήτημα σύγκρισης, προφανώς το μέτρο θα είναι η Γαλλία και η Ολλανδία, και όχι η Β. Κορέα ή η Καμπότζη. Εκτός αν θεωρείτε ως υπόδειγμα προόδου και ανάπτυξης τη Β. Κορέα και την Καμπότζη!!!
Επαναλαμβάνω, η διαφωνία μου με τις απόψεις του κ. Σπενς, όπως μας τις μετέφερε ο κ. Μίχας στο άρθρο του, είναι ότι η μακροχρόνια ταχύρρυθμη ανάπτυξη στις χώρες που αναφέρθηκαν οφείλεται μάλλον στα αυταρχικά καθεστώτα που κινητοποίησαν, είτε με το καλό είτε με το άγριο, τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, παρά στις «δυνάμεις της αγοράς» που από μόνες τους θα ήταν ανίκανες να το κάνουν.
Οι συγκρίσεις είναι εκ των ων ουκ άνευ, μιλώντας για οικονομία.
Αν γνωρίζαμε το τέλειο οικονομικό σύστημα θα το εφαρμόζαμε. Εδώ ψάχνουμε το καλύτερο για τους πολίτες. Στην πραγματικότητα οι ΄τίγρεις της Ανατολής 'εχουν επιτύχει, με θυσίες, ένα οικονομικό θαύμα, για το δικό τους πάντοτε πλαίσιο.
Η ελεύθερη αγορά είναι η ζωή. Ο καπιταλισμός είναι κάτι άλλο.
"Αν γνωρίζαμε το τέλειο οικονομικό σύστημα θα το εφαρμόζαμε"
ποιοί είσαστε εσείς, σιλβουπλέ;;
καλή παρουσίαση
Εσείς τι λέτε;