Το φτηνό μονοπώλιο (κι ο ακριβός ανταγωνισμός)

Αντιγράφουμε από την Κυριακάτικη «Καθημερινή»:

Η κυρίαρχη θέση της ΔΕΗ και η διατίμηση στις τελικές τιμές δημιουργούν «σημαντικά προβλήματα» και «ουσιαστικά διατηρούν χαμηλές τις οριακές τιμές με αποτέλεσμα οι νεοεισερχόμενες εταιρείες να δυσκολεύονται να καταθέσουν προσφορές που να καλύπτουν την επένδυση και το λειτουργικό κόστος τους.

Η Ρυθμιστική Αρχή αντιμετωπίζει, σημειώνει η Επιτροπή, με μεγάλο «σκεπτικισμό» το φαινόμενο αυτό και αναζητεί λύσης βασισμένες στην αγορά, ώστε να «τερματισθεί η χειραγώγηση των τιμών από τη ΔΕΗ», με τη μορφή κυρίως της θέσπισης κατωτάτων τιμών στη συνολική οριακή τιμή.
Ο συντάκτης του άρθρου απ' όπου το παραπάνω απόσπασμα αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αγορά ενέργειας.

Άθελά της, η Επιτροπή παραδέχεται αυτό που κάθε εχέφρων πολίτης υποψιάζεται. Ότι η απορρύθμιση της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας δεν γίνεται επειδή δήθεν ο ...ανταγωνισμός θα συμπιέσει τις τιμές. Οι τιμές, στην Ελλάδα τουλάχιστον, όπως παραδέχεται η Επιτροπή στην έκθεση της είναι ήδη χαμηλές, σε σημείο που να αποθαρρύνονται νέες ιδιωτικές επενδύσεις. Το διακύβευμα, λοιπόν, δεν είναι να πληρώνουν οι καταναλωτές φτηνό ρεύμα. Είναι να δημιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες - βλέπε θέσπιση κατωτάτων τιμών στη συνολική οριακή τιμή - ώστε το ιδιωτικό κεφάλαιο να βάλει ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη μας.

15 σχόλια

Τάδε έφη ο δείμος του πολίτη

Αυτό ήταν πολύ καλό. Δεν το γνώριζα όττο έγραφαν οι ίδίοι. Γνωρίζαμε την αλήθεια βέβαια, αλλά ότι θα το παραδέχονταν κιιόλας, δεν το περίμενα.ν Άντε λοιπόν να περιμένουμε αυξήσεις κι άλλες για να γίνει ο χώρος ανταγωνιστικός.

Τάδε έφη Unknown

Μέχρι τώρα ξέραμε τη διατίμηση ως θέσπιση ανώτατης τιμής για να προστατεύεται ο καταναλωτής. Τώρα θα μάθουμε τη διατίμηση ως θέσπιση κατώτατης τιμής για να προστατεύεται ο ...ανταγωνισμός! Ε, ρε, βρεγμένη σανίδα που χρειάζεται...

Τάδε έφη Unknown

...και για να σκορπίσουμε τυχόν αμφιβολίες σχετικά με το περιεχόμενο της «απελευθέρωσης» της αγοράς ενέργειας (αντιγράφουμε πάλι από την «Καθημερινή»):

«Το Αλουμίνιον της Ελλάδος, είχε ζητήσει και είχε λάβει παχυλή κρατική επιχορήγηση για την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, με τη δέσμευση ότι θα τη χρησιμοποιήσει για να καλύπτει τις δικές του ανάγκες. Τώρα, απαιτεί να πουλά στη ΔΕΗ τη δική του ηλεκτρική ενέργεια, και να αγοράζει από τη ΔΕΗ την ενέργεια που το ίδιο, για τις δικές του ανάγκες, χρειάζεται. Διότι, θα πουλά (πολύ) ακριβά και θα αγοράζει (πολύ) φτηνά.»

Τάδε έφη ο δείμος του πολίτη

Αυτό είναι ακόμα πιο καλό. Και μετά σου λένε δεν αναπτύσσεται η ελληνική οικονομία. Μα αναπτύσσεται, απλά ο λαός το πληρώνει που δεν εντάσσεται στον όρο οικονομία.

Τάδε έφη Stathis

Που να διαβάσεις τι έλεγε ο πολύς Milton Friedman για τη διατίμηση των φαρμάκων στον Καναδά και τις rediculous (sic) χαμηλές τιμές που δημιουργεί, με αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων στις φαρμ/μηχανίες των ΗΠΑ

Τάδε έφη Stathis

Κοινώς: "η ψείρα όταν χορτάσει , βγαίνει στο γιακά"

Τάδε έφη Ανώνυμος

Αντι να κυνηγαμε τα φαντασματα του "κακου ιδιωτικου κεφαλαιου" και της "κακης ελευθερης αγορας", μηπως ειναι πιο παραγωγικο να σκεφτουμε τα πολυ πραγματικα οικονομικα προβληματα που δημιουργει η διατιμηση σε τεχνητα χαμηλα επιπεδα τιμων σε συνδυασμο με το κρατικο μονοπωλιο?

1. Κοστος που το πληρωνουμε ολοι μεσω γενικης φορολογιας.
2. Αδικη αναδιανομη προς ολους των οφελων της διατιμησης (ακομα και προς αυτους που δεν εχουν αναγκη).
3. Τεχνητη αυξηση της ζητησης λογω τεχνητα (και επιφανειακα) χαμηλων τιμων.
4. Μειωση κινητρων ή απαγορευση για εισοδο στην αγορα απο αλλους παραγωγους.
5. Μειωση ή απουσια κινητρων για αυξηση της παραγωγικοτητας απο υπαρχοντες παραγωγους (ΔΕΗ).

Αυτα ειναι πραγματικα και οχι φανταστικα προβληματα.

Αναρωτηθηκατε ποτε γιατι εχουμε διακοπες καθε καλοκαιρι, παρα το γεγονος οτι η ζητηση ρευματος ειναι απολυτα προβλεψιμη? Δειτε επισης τι έγινε στην Αργεντινη που βρισκεται στα προθυρα ενεργειακης κρισης (http://www.economist.com/world/la/displaystory.cfm?story_id=9340925&CFID=7940609&CFTOKEN=73266427).

Για ολους αυτους τους λογους, η σημερινη κατασταση στο χωρο (και) της ενεργειας δεν ειναι διατηρησιμη ή επιθυμητη. Η μοναδικη μεσο/μακροπροθεσμη λυση ειναι
(α) η απελευθερωση των τιμων και
(β) το ανοιγμα της αγορας σε εγχωριους και ξενους παραγωγους,
σε συνδυασμο με
(γ) απευθειας οικονομικη βοηθεια προς το κομματι της κοινωνιας που θεωρειται οτι πρεπει να προστατευτει απο τις υψηλες (σημερινες ή μελλοντικες) τιμες και
(δ) μια ισχυρη ελεγκτικη αρχη που θα ελεγχει ολους τους παραγωγους ως προς συγκεκριμενα κριτηρια (μονοπωλια, περιβαλλον κλπ).

Κομματι του ιδιου πακετου πρεπει να ειναι η ιδιωτικοποιηση της ΔΕΗ ή τουλαχιστον το σταματημα οποιωνδηποτε κρατικων επιδοτησεων και βοηθειων στην κρατικη ΔΕΗ.

Τάδε έφη Unknown

Ανώνυμε,

Ολόκληρο το σκεπτικό σας καταρρέει από το γεγονός ότι η ΔΕΗ δεν επιδοτείται, είναι/ήταν (οριακά) κερδοφόρος!

Επιπρόσθετα:

Η ΔΕΗ έχει αποκλειστεί τόσο από τις επιδοτήσεις των επενδύσεων σε ΑΠΕ όσο και από τους διαγωνισμούς του ΔΕΣΜΗΕ που παρέχουν εγγυημένη τιμή. Επίσης, της έχει επιβλήθεί δια νόμου πλήρης αποχή από νέες επενδύσεις, ακόμη και από αυτές για τον εκσυγχρονισμό των παραγωγικών εγκαταστάσεών της! Αντίθετα, υποχρεώνεται να αγοράζει την ενέργεια που παράγουν από ΑΠΕ οι ιδιώτες παραγωγοί στις πολύ υψηλές τιμές που έχει θεσπίσει το κράτος.

Αυτή τη στιγμή δεν συμβαίνει καμμία απελευθέρωση. Αντίθετα, το κράτος, δια της γενικής φορολογίας που επιβαρύνει όλους, από τη μια επιδοτεί τις ιδιωτικές επενδύσεις κι από την άλλη επιβάλλει υψηλές τιμές χονδρικής, που βεβαίως τις επιβαρύνεται σε πρώτη φάση η ΔΕΗ και σε δεύτερη οι καταναλωτές. Άλλωστε εμείς δεν επικρίνουμε κανένα «κακό ιδιωτικό κεφάλαιο», όπως λέτε. Επικρίνουμε τη θέσπιση κατώτατης τιμής χονδρικής, πράγμα που θα συμφωνείτε πως αντίκειται στις αρχές της ελεύθερης αγοράς.

Η αγορά είναι απελευθερωμένη εδώ και πολλά χρόνια. Όμως ιδιώτες παραγωγούς μέχρι στιγμής είδαμε μονο σε ΑΠΕ (σε αιολικά πάρκα πιο συγκεκριμένα) όπου η ΔΕΗ υποχρεούται ν' αγοράζει το ρεύμα σε τιμές λιανικής οικιακού καταναλωτή και η επένδυση επιδοτείται κατά 40%. Μόλις πρόσφατα ιδιώτες πάνε να επενδύσουν και σε σταθμούς με φυσικό αέριο που η τιμή χονδρικής έχει ανέλθει (τεχνητά!) σε ψηλά επίπεδα.

Τέλος, για το πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι η απελευθερωμένη αγορά ενέργειας σας παραπέμπω σ' αυτό το σχόλιό μου!

Τάδε έφη Ανώνυμος

Αγαπητε Vrennus,

Η ΔΕΗ εχει απο το κρατος την αποκλειστικοτητα εκμεταλευσης των κοιτασματων λιγνιτη στην Ελλαδα (και το κρατος εχει διαπραγματευτει με την ΕΕ ιδιαιτερα υψηλα ορια εκπομπων CO2 εκ μερους της ΔΕΗ ωστε να μπορει να χρησιμοποιει τον λιγνιτη που εχει). Η ΔΕΗ εχει επισης απο το κρατος τον πληρη ελεγχο του συστηματος διανομης.

Το κρατος διοριζει τη διοικηση της ΔΕΗ και μεχρι προσφατα αποφασιζε ποιος θα δουλεψει στη ΔΕΗ και με τι μισθο. Η κερδοφορια ή οχι της ΔΕΗ αποφασιζεται επισης απο το κρατος αφου αυτο ελεγχει αμεσα τις τιμες στις οποιες πουλαει στους καταναλωτες.

Το κρατος επισης βαζει οπως λετε ορια στο τι επενδυσεις θα κανει, τι επιδοτησεις θα παρει, σε τι τιμη θα αγορασει απο ιδιωτες κλπ. Ολα αυτα ωστε η Ελλαδα να (φαινεται οτι) εκπληρωνει τις υποχρεωσεις που εχει αναλαβει στην ΕΕ και ταυτοχρονα οι ημετεροι ιδιωτες να τσεπωνουν μερικα εκατομμυρια απο «εναλλακτικες επενδυσεις» αμφιβολου κερδοφοριας.

Ο μονος τροπος να σπασει αυτος ο φαυλος κυκλος ελλειψης παραγωγικοτητας, διαπλοκης και συναλλαγης ειναι η πληρης αποσυρση του κρατους απο τον τομεα του ηλεκτρισμου με εξαιρεση το ρυθμιστικο και αναδιανεμητικο ρολο που ανεφερα παραπανω.

Σημειωση 1. Δεν εχω τιποτα εναντιον της ΔΕΗ, απλα θα ηθελα να αντιμετωπιζεται ως ενας ακομα παραγωγος (με οτι καλα και κακα αυτο συνεπαγεται για την επιχειρηση).

Σημειωση 2. Συμφωνω μαζι σας οτι η θεσπιση κατωτατης τιμης χονδρικης αντικειται στις αρχες της ελευθερης αγορας και με βρισκει κατ’αρχην αντιθετο. Υπαρχουν ομως περιπτωσεις (δεν ισχυριζομαι οτι αυτη ειναι μια τετοια περιπτωση) στις οποιες τετοια μετρα ειναι απαραιτητα στη μεταβατικη περιοδο απο κρατικο μονοπωλιο σε ανταγωνιστικη και πλουραλιστικη αγορα.

Σημειωση 3. Οσον αφορα τις διακοπες ρευματος στην Αμερικη, νομιζω θα συμφωνησετε οτι η αναφορα σε συγκεκριμενα περιστατικα δεν μπορει να χρησιμοποιηθει για να αποδειξει ή οχι τετοιες ευρεις θεωριες (και παραδεχομαι οτι η δικη μου αναφορα στις διακοπες ρευματος στην Ελλαδα ανηκει στην ιδια συνομοταξια). Θα με ενδιεφερε να δω συγκριτικα στοιχεια για τις τιμες και την ποιοτητα υπηρεσιων μεταξυ χωρων με διαφορετικους βαθμους ιδιωτικοποιησης του ηλεκτρικου τομεα.

Τάδε έφη Ανώνυμος

Σημειωση 4. Πολλα απο αυτα τα προβληματα δεν ειναι μοναδικα στην Ελλαδα. Δειτε Γερμανια, Γαλλια, Μ. Βρεττανια 1980/1990, Ιταλια κλπ. Σε καθε περιπτωση ειναι η διαπλοκη του δημοσιου με καθε ειδους συμφεροντα (ιδιωτικα, συνδικαλιστικα, εκλογικα κλπ) που κανει την μεταβαση δυσκολη. Αλλα νομιζω οτι ο σωστος δρομος για το συνολο της κοινωνιας δεν επιδεχεται αμφισβητηση.

Τάδε έφη Unknown

Ανώνυμε,

Σας πιάνω αδιάβαστο! Η ΔΕΗ έχει πάψει να έχει το προνόμιο να εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα λιγνίτη. Πρόσφατα η ΡΑΕ έκανε διαγωνισμό για την εκμετάλλευση του λιγνιτικού κοιτάσματος στη Βεύη. Επίσης, τον έλεγχο του συστήματος μεταφοράς τον έχει πλέον ο ΔΕΣΜΗΕ, όχι η ΔΕΗ.

Παρά το ευνοϊκό περιβάλλον (επιδοτήσεις της τάξης του 40%, υψηλές τιμές χονδρικής) επενδύσεις από ιδιώτες δεν βλέπουμε. Αυτό σημαίνει πως η ΔΕΗ, παρ' όλες τις κρατικές επεμβάσεις, μπορεί ακόμη να παράγει φτηνό ρεύμα. Αυτό δεν το βρίσκω καθόλου κακό. Ούτε βλέπω κανενός είδους συναλλαγή ή διαπλοκή σ' αυτό καθ' αυτό το γεγονός. Αν οι ιδιώτες χωρίς επιδοτήσεις, άμεσες στις επενδύσεις και έμμεσες στην τιμή, δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ - πράγμα που συμβαίνει σήμερα - αυτό σημαίνει ότι η ΔΕΗ λειτουργεί παραγωγικά και αποδοτικά. Ποιος ο λόγος τότε να βάλουμε με το ζόρι ιδιώτες στην ηλεκτροπαραγωγή; Ποιος ο λόγος τότε να δώσουμε την ίδια τη ΔΕΗ σε ιδιώτες;

Υ.Γ. Εκτός από τις πρόσφατες διακοπές ρεύματος στη Νέα Υόρκη και η Καλιφόρνια είχε αντιμετωπίσει πριν δυο χρόνια σοβαρά προβλήματα με αποτέλεσμα να παρέμβει η κυβέρνηση. Επίσης, στη Βρετανία, μι από τις πολύ λίγες ευρωπαϊκές χώρες με πλήρως ελεύθερη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, μετά την απελευθέρωση από την κυβέρνηση Θατσερ υπήρξαν μεγάλες αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος αν κι οι τιμές του πετρελαίου πήραν την κατιούσα μετά 1981.

Τάδε έφη Ανώνυμος

Αγαπητε Vrennus,

Η αρση του λιγνιτικου μονοπωλιου της ΔΕΗ ειναι πολυ προσφατη εξελιξη και ο διαγωνισμος δεν εχει τελειωσει ακομα. Η πληρης αναπτυξη ενος σταθμου παραγωγης ενεργειας απο λιγνιτη παιρνει 5-7 χρονια. Μεχρι τοτε, η ΔΕΗ θα ειναι ο μοναδικος παραγωγος με προσβαση στην φτηνοτερη πρωτη υλη στην Ελλαδα. Αυτο δεν αποδεικνυει παραγωγικοτητα/αποδοτικοτητα.

Η εμπιστοσυνη σας στην παραγωγικοτητα/αποδοτικοτητα της ΔΕΗ ειναι αξιοθαυμαστη, αλλα δυστυχως αντικειται στην ανα τον κοσμο εμπειρια με οποιουδηποτε ειδους κρατικα μονοπωλια. Εγω απο την αλλη προτιμω να βλεπω την παραγωγικοτητα/αποδοτικοτητα (τοσο της ΔΕΗ οσο και των δυνητικων ανταγωνιστων της) να αποδεικνυεται και να επιβραβευεται σε μια ανοιχτη, ελευθερη και ανταγωνιστικη αγορα.

Υ.Γ. Οσον αφορα την Αμερικη και το προβλημα στην Καλιφορνια, πολλες σχετικες μελετες εχουν δειξει οτι η κρατικη παρεμβατικοτητα (συγκεκριμενα η μη απελευθερωση των τιμων καταναλωτη, σε συνδυασμο με την απαγορευση μακροχρονιων συμβολαιων μεταξυ εταιριων παραγωγης και εταιριων διανομης) ηταν τουλαχιστον εν μερει υπευθυνη για την κατασταση που δημιουργηθηκε.

Τάδε έφη Unknown

Ανώνυμε,

Χαίρομαι που ακολουθείτε το θέμα :-)

5-7 χρόνια για την ανάπτυξη ενός λιγνιτικού σταθμού; Με ρυθμούς δημοσίων έργων τρέχουν οι ιδιώτες παραγωγοί; ;-)

Φτηνός λιγνίτης δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκη και χαμηλό κόστος για ένα σωρό τεχνικής φύσης λόγους: χαμηλός βαθμός απόδοσης, γελοιωδώς χαμηλή θερμογόνος δύναμη του ελληνικού λιγνίτη, ρύπανση κλπ. κλπ. να μη μακρηγορήσουμε επ' αυτού.

Δεν είναι αξιοθαύμαστη η εμπιστοσύνη μου στην παραγωγικοτητα/αποδοτικοτητα της ΔΕΗ, αξιοθαύμαστο είναι που κατόρθωσε σε 30 χρόνια να ηλεκτροδοτήσει και το τελευταίο σημείο της χώρας, με όλες τις αντιξοότητες που συνεπάγεται η μορφολογία της Ελλάδας (πανσπερμία ορεινών χωριών και νησιών), ασκώντας παράλληλα και «κοινωνική πολιτική» και όντας κερδοφόρος! Καθόλου άσχημα για ένα αντιπαραγωγικό, κακοδιοικούμενο, διαπλεκόμενο κλπ. κλπ. κρατικό μονοπώλιο, δεν συμφωνείτε;

Δεν είμαι εγώ αυτός που ισχυρίζεται πως η ΔΕΗ είναι ανταγωνιστική, αλλά η αγορά: κανένας ιδιώτης μέχρι στιγμής δεν έχει μπει στην ηλεκτροπαραγωγή, εκτός από τις περιπτώσεις της εγγυημένης υψηλής τιμής και της παράλληλης επιδότησης. Οι επιδοτήσεις, οι εγγυημένη απορρόφηση ισχύος, η εγγυημένη κατώτατη τιμή δεν συνιστούν άραγε κρατική παρέμβαση στην αγορά; Αυτές οι παρεμβάσεις δεν είναι άραγε καταδικαστέες; Γιατί να μην μπορούν οι ιδιώτες παραγωγοί να ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ επί ίσοις όροις;

Για να τελειώνουμε με το παραμύθι της ελεύθερης αγοράς στην ενέργεια. Η ελεύθερη, ανταγωνιστική αγορά μπορεί να προσφέρει επάρκεια αγαθών και χαμηλές τιμές όταν οι επιχειρήσεις λειτουργούν υπό φθίνουσες οριακές αποδόσεις (δηλαδή, όταν έχουμε αύξανόμενο οριακό κόστος). Τότε, πράγματι, ο ανταγωνισμός συμπιέζει την παραγωγή σε συνθήκες μέγιστης αποδοτικότητας (ελαχίστου οριακού κόστους, αλλά και ελάχιστης κερδοφορίας). Αν όμως έχουμε οικονομίες κλίμακος, όπως κατά κόρον συμβαίνει στην ηλεκτροπαραγωγή (φθίνον οριακό κόστος), οι δυνάμεις της αγοράς τείνουν στην δημιουργία μονοπωλίων. Γι' αυτό, σ' όλες τις χώρες που έχει επιβληθεί «απελευθέρωση» της αγοράς ενέργειας, στην αγορά δραστηριοποιούνται ελάχιστες επιχειρήσεις (ανταγωνισμός είν' αυτός ή ολιγοπώλιο;) ίσα ίσα για να μην ενεργοποιούνται οι αντιτράστ και αντιμονοπωλιακές νομοθεσίες - αυτές επέβαλαν τις «ρυθμίσεις» στην περίπτωση της Καλιφόρνιας.

Δείτε την παγκόσμια εμπειρία από την αναγκαστική διάσπαση μονοπωλίων: Η Standard Oil έδωσε τη θέση της αρχικά στις «επτά αδελφές» που σήμερα έχουν γίνει ...τέσσερις! Η AT&T που διασπάστηκε 1983 σήμερα έχει πρακτικά ανασυγκροτηθεί. Η απελευθέρωση της αγορά ηλεκτρισμού στη Βρετανία στην πραγματικότητα οδήγησε σε δημιουργία τοπικών μονοπωλίων (και σε αύξηση των τιμών).

Δεν έχω τίποτε το μεταφυσικά εναντίον της ελεύθερης αγοράς. Επίσης όμως, δεν έχω τίποτε το μεταφυσικά εναντίον των κρατικών μονοπωλίων. Αλλά εξοργίζομαι όταν δημιουργείται μια κατάσταση όπου κυριαρχούν ισχυρά ιδιωτικά ολιγοπώλια κι αυτό βαφτίζεται ελεύθερη αγορά.

Τάδε έφη Ανώνυμος

Αγαπητε Vrennus,

Καθαρα λογω ελλειψης χρονου, δεν θα απαντησω ενα προς ενα στα επιχειρηματα σας, με την απλη παρατηρηση οτι πολλα απο αυτα που λετε δεν ειναι τοσο αυταποδεικτα οσο τα παρουσιαζετε (π.χ. οτι η ΔΕΗ ηταν κερδοφορα τα τελευταια 30 χρονια, οτι η αγορα ηλεκτρισμου ειναι αδιαμφησβητητο φυσικο μονοπωλιο, οτι ο λιγνιτης δεν ειναι το φτηνοτερο καυσιμο, οτι η απελευθερωση εχει παντου οδηγησει σε υψηλες τιμες και κακες υπηρεσιες κλπ). Προς το παρον, νομιζω οτι πρεπει απλα να συμφωνησουμε οτι διαφωνουμε :-) ...

Θα ηθελα μονο να επισημανω οτι οσο ειναι «παραμυθι» η ελευθερη παγκοσμιοποιημενη αγορα που λυνει ολα τα προβληματα, αλλο τοσο ειναι «παραμυθι» τα καλοκαγαθα και παραγωγικα κρατη που εκπροσωπουν τα συμφεροντα του συνολου των πολιτων τους.

Η ελευθερη αγορα μπορει να λειτουργησει μονο στο πλαισιο ενος ισχυρου και αδιαφθορου κρατους που παρεχει δημοσια αγαθα (ασφαλεια κλπ) και ρυθμιζει τις ατελειες της αγορας (μονοπωλια κλπ) – η δουλεια της ειναι να ειναι παραγωγικη, και οχι δικαια. Το κρατος ειναι παντα δυναστης, στο βαθμο που εχει τη δυναμη να υποχρεωσει ελευθερα ατομα να πραξουν εναντια στη θεληση τους, συνεπως η δραση του θα πρεπει να περιοριζεται στο ελαχιστο δυνατο – η δουλεια του ειναι να ειναι δικαιο, και οχι παραγωγικο.

Αυτος ειναι ο γριφος που πρεπει να λυσουμε, τοσο στον τομεα της ενεργειας οσο και σε παμπολλους αλλους τομεις. Και νομιζω οτι στην σημερινη Ελλαδα η ισορροπια αυτη τη στιγμη γερνει προς την πλευρα του διεφθαρμενου κρατους και των (δημοσιων και ιδιωτικων) φιλων του. Γι’αυτο και η αντιδραση μου ...

Ευχαριστω για την φιλοξενια.

Τάδε έφη stathis

Η αλήθεια κατά τη γνώμη μου βρίσκεται κάπου στην μέση. Αλλά, η αρχή μου είναι να μήν αντικαταστούμε ένα κρατικό μονοπώλιο ούτε με ένα ιδιωτικό, ούτε με ολιγοψωνιακό. Ώρα για πυρηνική ενέργεια; Γιατί όχι;

Εσείς τι λέτε;